Jedną z najpopularniejszych przypraw kuchni orientalnej jest kurkuma. Jej głównym składnikiem aktywnym jest kurkumina. Ostatnio dużo mówi się o leczniczym działaniu tej substancji. Jaki wpływ na nasz organizm ma kurkumina? Jakie korzyści przynosi jej suplementacja?
Kurkuma, inaczej zwana ostryżem długim, to roślina uprawiana w Azji (m.in. w Indiach, Chinach i Wietnamie). Głównie wykorzystuje się ją w kuchni. W kuchni orientalnej ceni się ją za unikalny kolor i ponadprzeciętny smak. Można znaleźć ją między innymi w bardzo popularnej przyprawie curry.
Kurkumina jest składnikiem kurkumy. Należy do najbardziej aktywnych substancji kurkumy – kurkuminoidów (obok demetoksykurkuminy i cyklokurkuminy). Wykorzystywana jest między innymi do barwienia żywności (ma żółtozłocisty kolor) tj. margaryny, sery topione, paluszki rybne, wyroby cukiernicze. Jest także składnikiem niektórych kosmetyków.
Jak się okazuje, kurkumina wykazuje silne właściwości lecznicze. Zauważono je już w starożytnych Chinach. Wtedy była pomocna w leczeniu niestrawności i innych dolegliwości żołądkowych. Starożytni Chińczycy używali jej także do leczenia trudnogojących się ran i blizn.
Korzystne działanie kurkuminy
Kurkumina wykazuje szerokie działanie na cały organizm. Jest wykorzystywana w medycynie i ceniona za swoje działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Wpływa m.in. na receptory, enzymy i cytokiny.
- Chroni układ pokarmowy – zapobiega zaburzeniom trawienia, dlatego poleca się ją osobom cierpiącym na częste wzdęcia, gazy i uczucie dyskomfortu po posiłkach. Ma także pozytywny wpływ na wątrobę. Wspiera produkcję żółci.
- Działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie – ma wpływ na aktywację makrofagów, może zmniejszać stany zapalne np. poprzez inhibicję czynnika TNF-a. Łagodzi objawy zapalenia.
- Wykazuje działanie przeciwnowotworowe.
- Ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne.
- Pozytywnie wpływa na pracę mózgu i serca. Ponadto bierze udział w regulacji poziomu cholesterolu we krwi. Ma także pozytywny wpływ na ciśnienie.
- Spowalnia procesy starzenia, a także poprawia ogólną kondycję organizmu.
- Jest przydatna w leczeniu depresji – działa przeciwlękowo i przeciwdepresyjnie. Ponadto korzystnie wpływa na poziom serotoniny i dopaminy (hormony szczęścia).
- Ma właściwości antyoksydacyjne – chroni lipidy przed utlenianiem, neutralizuje niektóre reaktywne formy tlenu.
Biodostępność kurkuminy
Głównym problemem jest niska wchłanialność kurkuminy. Jej biodostępność jest niewielka. Kurkumina stanowi tylko 2-5% kurkumy, ma małą absorpcję z jelita i jest metabolizowana w wątrobie. Wchłanialność kurkuminy poprawia piperyna, która znajduje się m.in. w ekstrakcie z owoców czarnego pieprzu.
Suplementy
Na rynku dostępne są suplementy zawierające zdecydowanie wyższe stężenie kurkuminy niż w kurkumie – nawet do 90%. Suplementy zalecane są osobom, które borykają się z przewlekłymi stanami zapalnymi mięśni i stawów (reumatoidalne zapalenia stawów czy choroby zwyrodnieniowe), problemami z układem pokarmowym (szczególnie dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi) oraz schorzeniami związanymi z układem ruchu. Suplementy są także stosowane w stanach niewydolności wątroby, a także w profilaktyce antynowotworowej.
Kurkumina należy do bezpiecznych suplementów, jednak zawsze należy przestrzegać tego, żeby przyjmować bezpieczną dawkę.
Dopuszczalne dzienne spożycie kurkuminy według zaleceń Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności wynosi 3 mg/kg masy ciała. W dużym uogólnieniu za bezpieczną dawkę kurkuminy uznaje się 8 g na dzień. Działania niepożądane mogą pojawić się przy spożyciu powyżej 12 g dziennie – biegunki i nudności.
Lekarze nie zalecają suplementacji kurkuminą kobietom w ciąży i karmiącym piersią, cukrzykom, a także osobom z niedoborem żelaza i cierpiącym na choroby serca, pęcherza moczowego, nerek oraz wątroby.
Kurkumina to silny antyoksydant o działaniu przeciwzapalnym. Ma korzystny wpływ na wiele mechanizmów zachodzących w organizmie. Warto więc rozważyć suplementację tym cennym związkiem.
